bager

bager, jaružalo, gliboder (engl. excavator; njem. Bagger; rus. багер, землекоп), u rudarstvu, građevinarstvu i dr., stroj široke namjene, uglavnom za iskop i utovar tla, rude i drugoga materijala, za oblikovanje i ravnanje zemljišta i sl. Bager s prekidnim (diskontinuiranim) tokom materijala može biti lopatar, bager s povlačnim košem (tzv. draglina), kabelski bager i grabiličar (tzv. grajfer), a bager s neprekidnim tokom materijala rotorni bager (glodar) i vjedričar. Vjedrice, lopate ili koš u neposrednom su dodiru sa stijenskim masivom koji se reže nožem (rub vjedrice ili lopate od tvrde slitine) ili zubima na rubu vjedrice ili lopate. Pogon može biti električni, pneumatski ili motor s unutarnjim izgaranjem, a kreću se na kotačima s gumama, gusjenicama, papučama (koračajni), zvonu ili tračnicama. Plovni bager stroj je postavljen na plovilo (ponton ili brod), a služi za iskopavanje mulja, pijeska, šljunka i kamenja s morskoga, jezerskoga ili riječnoga dna. Plovni vjedričar rabi se za dubine iskopavanja do 20 m, obično je bez vlastitoga pogona, a izgrabljeni materijal iskrcava u spemišta (teglenice). Plovni grabiličar obično ima vlastiti pogon, a grabilicom nalik čeljustima podiže i prekrcava materijal s dna. Jednokraki plovni žličar služi za iskop pretežito stjenovita dna, a pri radu se na dno oslanja uspravnim nogama. Usisni plovni bager u polaganoj vožnji s pomoću centrifugalne crpke siše materijal s vodom kroz cijev i prebacuje ga u spremište ili iskrcava na obalu.