ugljikovodici

ugljikovodici (engl. hydrocarbons; njem. Kohlenwasserstoffe; rus. углеводороды), najjednostavniji organski spojevi sastavljeni samo od ugljika i vodika. Dijele se na alifatske odn. acikličke (lančaste molekule) i cikličke ugljikovodike (prstenaste molekule), koji mogu biti zasićeni i nezasićeni. Ugljikovi atomi zasićenih ugljikovodika međusobno su povezani jednostrukim kovalentnimvezama i nazivaju se → alkanima ili parafinima. Nezasićeni ugljikovodici sadržavaju dvostruke (→ alkeni ili olefini) ili trostruke ( → alkini ili acetileni) kovalentne veze. Posebna su skupina cikličkih ugljikovodika aromatski ugljikovodici (npr.  → benzen). Ugljikovodici su osnova svih organskih spojeva. Plinoviti su, kapljeviti ili čvrsti, slabo topljivi u vodi, a dobro u većini organskih otapala. Podliježu reakcijama supstitucije pri kojima se atomi vodika zamjenjuju drugim atomima ili atomskim skupinama (najčešće atomima halogenih elemenata). Nezasićeni ugljikovodici reagiraju s mnogim tvarima koje se adiraju na višestruke veze. Neki se aciklički ugljikovodici s istim brojem atoma u molekuli međusobno razlikuju po prostornom rasporedu, tj. strukturi, pa se nazivaju izomerima (→ izomerija). U prirodi se nalaze u nafti, prirodnome plinu, ugljenu i uljnim škriljevcima. Dobivaju se preradbom nafte i prirodnoga plina, te sintetski. Upotrebljavaju se u proizvodnji boja, lijekova, plastičnih masa, umjetnih vlakana, eksploziva i dr.